Een stap vooruit in rijgeschiktheid voor mensen met ADHD, ADD en Autisme

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft recent een belangrijk besluit genomen dat directe impact heeft op mensen met ADHD, ADD en autisme die hun rijbewijs willen halen. In de verzamelbrief over verkeersveiligheid en het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) wordt aangekondigd dat de rijgeschiktheidseisen voor deze groepen worden aangepast.

Dit besluit is gebaseerd op nieuw onderzoek en inzichten die aantonen dat de huidige medische keuringen voor deze groepen vaak disproportioneel zijn.

Wat verandert er precies?

Tot nu toe moesten mensen met een autismespectrumstoornis (ASS), een psychose in de voorgeschiedenis, of ADHD/ADD standaard een medische keuring ondergaan om hun rijgeschiktheid te laten beoordelen. Uit recente verkenningen blijkt echter dat deze keuringen in veel gevallen onnodig zijn en een extra belasting vormen voor zowel de betrokkenen als de medische professionals.

• Voor mensen met ASS vervalt de verplichte keuring volledig.

• Voor mensen die een psychose hebben doorgemaakt, wordt de recidiefvrijetermijn teruggebracht van zes naar twee maanden.

• Voor mensen met uitsluitend ADHD of ADD blijkt uit onderzoek dat 99,6% bij de eerste beoordeling volledig geschikt wordt verklaard. Slechts één persoon werd als volledig ongeschikt beoordeeld. Daarom wordt ook voor deze groep de standaardkeuring afgeschaft.

  
  

Waarom is dit belangrijk?

Deze wijzigingen betekenen een aanzienlijke verlichting van de administratieve en emotionele last voor duizenden mensen. Het erkennen dat de standaardkeuring voor ADHD en ADD disproportioneel is, laat zien dat het ministerie en het CBR bereid zijn om beleid aan te passen op basis van feiten en proportionaliteit. Het besluit draagt bij aan een eerlijker en efficiënter systeem waarin mensen niet onnodig worden belemmerd in hun mobiliteit.

Wat kunnen we verwachten?

Het ministerie is voornemens om de aangepaste regeling per 1 april 2026 door te voeren. In de tussentijd wordt er overleg gevoerd met het CBR over hoe deze wijzigingen het beste geïmplementeerd kunnen worden. De verwachting is dat deze aanpassing niet alleen de toegankelijkheid van het rijbewijsproces vergroot, maar ook het vertrouwen in het systeem versterkt.

Voor mensen met ADHD, ADD en ASS betekent dit besluit een erkenning van hun capaciteiten en een stap richting meer inclusieve regelgeving. Het is een voorbeeld van hoe beleid kan evolueren op basis van data, deskundig advies en maatschappelijke realiteit. De weg naar een rijbewijs wordt hiermee niet alleen korter, maar ook rechtvaardiger.

Totstandkoming besluit

Het besluit om de verplichte rijbewijskeuring voor mensen met ADHD, ADD en autisme af te schaffen is tot stand gekomen via een combinatie van beleidsmatige afwegingen, wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke signalen. Hier zijn de belangrijkste stappen in dat proces:

1. Maatschappelijke druk en signalen

Mensen uit de doelgroep en belangenorganisaties, zoals de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA), hebben jarenlang aangegeven dat de keuringen stigmatiserend, belastend en vaak onnodig zijn. Er was brede kritiek op het feit dat mensen verplicht naar een psychiater moesten, terwijl er weinig aanwijzingen waren dat zij een verhoogd verkeersrisico vormden.

2. Onderzoek door het CBR

Op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het CBR een verkenning uitgevoerd naar de proportionaliteit van de keuringen. Uit deze verkenning bleek onder andere:

• 99,6% van de mensen met uitsluitend ADHD of ADD werd bij de eerste beoordeling volledig geschikt verklaard.

• Voor mensen met autisme was er geen bewijs dat zij vaker betrokken zijn bij verkeersongevallen of overtredingen.

Deze cijfers toonden aan dat de keuringen voor deze groepen nauwelijks bijdragen aan verkeersveiligheid en dus disproportioneel zijn.

3. Politieke besluitvorming

Op basis van de onderzoeksresultaten en maatschappelijke signalen heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat besloten om de keuringen af te schaffen. Dit besluit is vastgelegd in een Kamerbrief en besproken in het kader van bredere verkeersveiligheidsmaatregelen.

4. Afstemming en voorbereiding

Het ministerie en het CBR zijn vervolgens in overleg gegaan over de praktische uitvoering van het besluit. Omdat er aanpassingen nodig zijn in systemen en regelgeving, is gekozen voor invoering per 1 april 2026. Alle wijzigingen voor de drie doelgroepen (ADHD, ADD, ASS en psychose) worden gelijktijdig doorgevoerd.

5. Toekomstige implementatie

Er wordt gewerkt aan trainingen voor examinatoren, zodat zij goed voorbereid zijn op het afnemen van examens bij kandidaten uit deze doelgroepen. Ook wordt gekeken naar een eventuele overgangsregeling om te voorkomen dat mensen nog gekeurd moeten worden terwijl de afschaffing al is aangekondigd.

Kortom, het besluit is het resultaat van een zorgvuldig proces waarin wetenschappelijke onderbouwing, maatschappelijke input en beleidsmatige afwegingen samenkomen. Het markeert een belangrijke stap richting een eerlijker en toegankelijker rijbewijsproces.